De comeback van de Zuiderzee

[Friesland]: ongetwijfeld de meest eigenzinnige provincie van Nederland. En volgens velen ook de mooiste. Niet voor niks wordt Friesland jaarlijks door honderdduizenden toeristen bezocht. Hoewel het in de zomer op sommige plaatsen best druk kan zijn, staat Friesland in het algemeen synoniem voor ruimte en rust. Nergens in Nederland treft u zo’n grote afwisseling in landschappen als juist in Friesland. Het indrukwekkende getijdengebied van de [Wadden], de [Waddeneilanden] met hun eindeloze stranden, het schitterende, nog grotendeels onontdekte terpengebied, het unieke [coulissenlandsch

Voor heel veel bezoekers staat [Friesland] synoniem voor het waterrijke zuidwesten van de provincie. Aan dit prachtige gebied dankt Friesland zijn faam als [watersportprovincie] bij uitstek. En dat is niet verwonderlijk: een uitgebreid stelsel van [meren], [plassen], en [vaarten], een keur aan gezellige [watersportplaatsen] en het [IJsselmeer] ’om de hoek’. Een paradijs voor [watersporters]! Vaak aangeduid met "[Het Friese merengebied]"

Maar [Zuidwest-Friesland] is veel meer dan alleen water. Ook zonder boot, kano of surfplank is het gebied zeer de moeite waard. Het prachtig

Voor de meesten is de Afsluitdijk niet meer en niet minder dan een gemakkelijke, snelle verbinding tussen Friesland en Noord Holland. Slechts weinigen realiseren zich dat de tussen 1927 en 1932 aangelegde dijk één van ’s werelds grootste waterstaatswerken ooit is. De realisering van een 30 kilometer lange dam als afsluiting van een binnenzee was, zeker voor die tijd, een ongekende prestatie.

De Afsluitdijk vormt niet alleen een verbinding tussen bestemmingen; de dijk is zelf ook een aantrekkelijke bestemming. Hier ervaart u de overtreffende trap van het begrip weidsheid. Bij mooi wee

Het zuidwestelijke puntje van het vasteland van [Friesland] is een intrigerende regio. Met de auto is het een uithoek waar je niet snel komt. En het boemeltje [Sneek] - [Stavoren] vervoert ook geen grote drommen mensen. Het is dan ook een prachtig, verstild gebied. De weldadige rust van tegenwoordig staat in schril contrast met het roerige en bedrijvige verleden.

Al in 991 werd Stavoren geplunderd door de [Noormannen]. Blijkbaar was het in die tijd al een welvarende, rijke stad. Dankzij de strategische ligging aan de [Zuiderzee] was Stavoren in de dertiende eeuw zelfs uitgegroeid tot de

Goede wijn behoeft geen krans. Dat geldt eigenlijk ook voor [Gaasterland], een uniek stukje [Friesland] maar ook een uniek stukje [Nederland]. Het licht [glooiende landschap] laat een ongekende variatie zien: weilanden, akkers, bos, heide, rietlanden, moeras, water, laaggelegen bedijkte polders en hooggelegen ’[gaasten]’ en [kliffen]. Eeuwen geleden al was het gebied ’tussen [Mar en Klif]’ (de Friese meren en de kliffen langs het [IJsselmeer]) in trek als woongebied voor de adel. En toen in de tweede helft van de negentiende eeuw heel langzaam het toerisme begon op t

Liefhebbers van cultuurhistorie en traditionele kunst kunnen hun hart ophalen in het prachtige kustgebied tussen Makkum en Hindeloopen. Het gebied is de bakermat van het beroemde Makkumer aardewerk, de vermaarde Hindelooper schilderkunst en het iets minder bekende, maar ook zeer karakteristieke Workumer aardewerk. Twee van de Friese Elfsteden liggen hier: Workum en Hindeloopen. En wie Makkum bezocht heeft, zal het er over eens zijn dat er eigenlijk twaalf Friese steden hadden moeten zijn

Maar dit gebied heeft veel meer te bieden: een schitterend wijds landschap, schilderachtige dorpjes, r

Workum was een open stad zonder stadsverdediging. De stad was smal en lang, van de sluis tot het Dwarsnoard meer dan anderhalve kilometer. Workum is gebouwd aan weerszijden van de gedempte Wymerts. Hoewel de stad niet aan zee lag, deed zij volop mee aan de zeehandel. Workum was door het Soal met de Zuiderzee verbonden. Deze waterweg bezit na twee kilometer vanaf het IJsselmeer een schutsluis met tegen de dijk een schilderachtig gebied. Hier ligt onder meer herberg Séburch en de meer dan drie eeuwen oude scheepswerf De Hoop.

Dat de Workumers veel hebben omgezet met zeevaart en handel is aan

Stavoren behoort tot de oudste van de Friese elf steden. De nederzetting lag gunstig aan enkele waterwegen, maar water is Stavoren ook noodlottig geworden. Nadat de Zuiderzee was gevormd, was de plaats kwetsbaar: stormen sloegen stukken van de stad weg, slokten zelfs het belangrijke Odulphusklooster op.

Al vanaf de 9de eeuw nam Stavoren deel aan de handelsvaart langs de Noordzeekust en spoedig daarna werd het geplunderd door de Noormannen. Stavoren werd Hanzestad, kreeg in de 12de eeuw het tolprivilege van de keizer en kon zich spoedig stad noemen. Vooral aan de zeehandel had Stavoren haar

[Hindeloopen] is een opmerkelijke stad in [Friesland]. Zij dankt haar rijkdom aan de zeehandel en dat is nog steeds af te lezen aan de excellente [interieurkunst]. Toch had de stad geen haven. De nederzetting ontwikkelde zich tot stad dankzij de koopvaardij voor vooral Amsterdamse kooplieden. Hindeloopen nam deel aan het [Hanze-verbond] en in de 14de eeuw bestond er al bloeiende handel met [Skandinavië], de [Baltische landen] en [Engeland].

Hindeloopen wordt voor een belangrijk deel omvat door de oude [Zuiderzeedijk]. Bij de huidige kleine voorhaven met een havenlicht op het hoofd

Scharl is bijna niets, een dorpje van een paar huisjes en boerderijen rond een met flinke bomen omzoomd kerkhof waar geen kerk (meer) op staat maar een klokkenstoel. De klok is in 1597 gegoten door Hendrik Wegewaert uit Kampen. Aan de zool van de keileemrug waarvan het Rode Klif tot op een hoogte van negen meter en met een lengte van 200 meter is opgestuwd, lijkt het alsof dit dorp in een groene vallei is neergevlijd. Deze vallei gaat na een betrekkelijk lage dijk over in de volstrekt lege en anderhalve meter diepe Zuiderpolder van Stavoren. Aan de zuidelijke oever van de Staverse Zuidermeerpo

Makkum wordt wel de twaalfde stad van Friesland genoemd. Helaas heeft het echter de stadstatus nooit formeel ontvangen. (Hieronder meer hierover). Maar Makkum heeft niet geleden onder het niet hebben van een stadstatus. Het lag strategisch aan de Zuiderzee, nu het IJsselmeer, en heeft deze positie ruimschoots benut. Makkum heeft zich tot een belangrijke havenplaats ontwikkeld. Tegenwoordig veelvuldig gebruikt als thuishaven voor schepen van de Bruine vloot.

Makkumer aardewerk is ook een naam met faam. Gemaakt door de Koninklijke Tichelaar. Volgens de website is dit het oudste bedrijf in

Het IJsselmeer vormt in het westen van Friesland een indrukwekkende grens van land en water. De voormalige Zuiderzee, sinds 1932 definitief afgesloten van de Waddenzee door de Afsluitdijk, is bij alle weertypen nog steeds indrukwekkend qua weidsheid en natuur.

De Friese IJsselmeerkust wordt gekenmerkt door prachtige oude vissersstadjes zoals Hindeloopen, Stavoren, Workum en Harlingen. Maar er zijn ook pittoreske dorpjes te vinden zoals Cornwerd, Gaast en Piaam, om het grotere Makkum niet te vergeten. De laatste is samen met Harlingen uitvalsbasis voor veel charterschepen die het wad op ga