Bildtse Bank
De Bildtse Bank was gevestigd in St. Annaparochie, met filialen/zittingsdagen in St. Jacobiparochie, Vrouwenparochie, Oudebildtzijl en Nij Altoenae. De bank is opgericht in 1899 met de naam Coöperatieve Voorschot- en Spaarbank St. Annaparochie. In 1911 werd het nieuwe bankgebouw in gebruik genomen en wel aan de Warmoesstraat 41. In het pand werd tevens Het Groen Kruis gevestigd. Zowel de naam van de bank als van Het Groene Kruis stond op de gevel vermeld. (De gevel is behouden gebleven maar de namen en het kruis zijn verdwenen). Op 21 december 1953 werd het nieuwe bankgebouw aan de Westerdijk, voorheen het terrein van de woning “Villa Nova” van Burgemeester Kuperus, in gebruik genomen.
Door de jaren heen is de naam van de bank diverse keren gewijzigd. Ook doordat de bank ging samenwerken met de Friesland Bank (Zuivelbank) en uiteindelijk daarin volledig is opgegaan.
De bank heeft altijd een prominente plaats ingenomen binnen de Gemeente Het Bildt. Een gemeenschap waar mensen elkaar en elkaars bedrijf kenden. Door het lokale karakter van de bank kenden de medewerkers de mensen achter de bedrijven. Dat gaf een gemoedelijke sfeer en vertrouwen in het zakendoen. Uiteraard waren er regels maar daar kon van worden “afgeweken”. Je kende immers de klant. Waren het hardwerkende mensen of waren ze liever lui dan moe. Dat kon het verschil maken in wel of geen lening. Regelmatig werd een lening op “goed gevoel” goedgekeurd terwijl het volgens de regels niet kon. Ook de openingstijden waren niet heilig. Buiten “kantoortijd” werd er soms ook wel geld opgehaald omdat men het op dat moment nodig had. Je kunt het je in de huidige tijd niet meer voorstellen maar in de begintijd werden soms grote sommen geld vervoerd op de fiets of achter in de auto.
Maar de wereld veranderde. Als kleine zelfstandige bank was zij niet altijd in staat om een lening te verstrekken. Zo vroeg De Vlaswiek om een lening met vijf nullen. Die lening werd verstrekt met andere vrije banken uit de omgeving. Toen De Vlaswiek later nog eens een lening nodig had van vier miljoen gulden was dat niet in samenwerking met de vrije banken te realiseren. Er waren al banden met de Friesland Bank (toen nog Zuivelbank) en in 1969 ging men samenwerken, in de Leeuwarder Courant vermeld als fusie. Was dat het begin van het einde van de Bildtse Bank? Ja eigenlijk wel. De invloed van de Friesland Bank werd steeds groter. Het verstrekken van leningen en het personeelsbeleid werd nu door hen uitgevoerd. Er kwamen “vreemden” binnen. Ook de automatisering speelde toen een rol. Ook de Bildtse Bank moest, nadat ze het nog jaren hebben kunnen keren, daarin mee.
De “doodsteek” kwam in 1993. Op 1 januari van dat jaar was de nieuwe Wet Toezicht Kredietwezen in werking getreden. De Bildtse Bank voldeed niet meer aan de eisen van die wet. Diverse pittige besprekingen volgden maar uiteindelijk werd geconstateerd dat er geen andere mogelijkheid was dan dat de Bildtse Bank in zijn geheel op zou gaan in de Friesland Bank. En zo is eind 1993 een einde gekomen aan de Bildtse Bank. Formeel, maar de naam Bildtse Bank bleef op de kantoren staan, dat was zo afgesproken. En toch wilde de Friesland Bank van de naam af maar door inzet van het stichtingsbestuur van Bildtse Belangen is de naam gebleven tot 2012 toen de Friesland Bank werd overgenomen door de Rabobank en het laatste kantoor in St. Annaparochie werd gesloten.
Hier moet zeker nog genoemd worden het belang van de Bildtse Bank bij haar sociale functie door op Het Bildt allerlei maatschappelijke initiatieven en evenementen financieel te steunen. Tijdens de onderhandelingen over de overname werd de belangrijke bijdrage van de Bildtse Bank aan de leefbaarheid in Het Bildt veiliggesteld door de oprichting van de Stichting Bildtse Belangen (SBB).
In 2017 verscheen op initiatief van deze stichting en van de hand van Douwe Zwart het boek “De Bildtse Bank - Het Eigenaardige Vertrouwen” waarin beschreven wordt hoe de Bildtse Bank bijna honderd jaar lang een beeldbepalende factor is geweest op Het Bildt.
In het boek zijn ook tien korte verhalen opgenomen van Roel de Vries, die daarin op eigen wijze vertelt over ervaringen uit zijn veertigjarig loopbaan bij de bank, en een reeks vraaggesprekken van Gitte Brugman met oud-werknemers en hun familieleden, bestuurders en klanten.
Dit boek mag beschouwd worden als het standaardwerk van de geschiedenis van de Bildtse Bank en het is een aanrader om dit boek te lezen.
Tijdlijn
1899 - oprichting van de Coöperatieve Voorschot- en Spaarbank St. Annaparochie
1911 - naamswijziging in Coöperatieve Voorschot- en Spaarbank Het Bildt
1929 - splitsing in voorschot- en spaarbank (om technische redenen)
- De voorschotbank gaat verder als Coöperatieve Voorschotbank Het Bildt
- De spaarbank gaat verder als Stichting Spaarbank Het Bildt
1969 - Jaar van de “fusie”.
- De Voorschotbank gaat op in de Friesland Bank
- De Spaarbank wordt gewijzigd in Coöperatieve Spaarbank Het Bildt
1993 - Ook de Spaarbank gaat op in de Friesland Bank
Bronnen:
- bovengenoemd boek
- artikel Bildtse Post : Bildtse Bedrijven met een verhaal
- archief Stichting Bildts Aigene
